قهوه تخصصیلاته آرت یکی از جذاب‌ترین مهارت‌ها در دنیای قهوه است. این هنر زمانی شکل می‌گیرد که شیر بخار داده‌شده با بافت مناسب به یک شات اسپرسو اضافه می‌شود و طرحی زیبا روی سطح نوشیدنی ایجاد می‌کند. بسیاری از علاقه‌مندان به قهوه به دنبال یادگیری لاته آرت هستند تا علاوه بر لذت بردن از نوشیدنی خود، تجربه‌ای هنری و چشم‌نواز هم داشته باشند.در این مطلب ۷ نکته‌ی مهم و اصولی برای یادگیری و بهبود لاته آرت بررسی می‌شود.
لاته آرت چیست؟
لاته آرت (Latte Art) به طراحی روی سطح نوشیدنی‌های بر پایه اسپرسو با استفاده از شیر بخار داده‌شده گفته می‌شود. این هنر نیازمند مهارت در کنترل بخاردهی شیر، ایجاد بافت مناسب و تکنیک صحیح ریختن شیر است. محبوب‌ترین طرح‌های لاته آرت شامل قلب، گل، رزتا و قو هستند که هر کدام زیبایی خاص خود را دارند. لاته آرت نه‌تنها برای زیبایی نوشیدنی جذاب است، بلکه نشان‌دهنده‌ی دقت و مهارت باریستا یا فرد تهیه‌کننده نیز هست.
چرا یادگیری لاته آرت دشوار است؟
یادگیری لاته آرت معمولاً زمان‌بر است و ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد تا به سطح حرفه‌ای برسد. دلیل این موضوع ترکیب همزمان چند مهارت است. در درجه‌ی اول باید اسپرسویی با کرمای غلیظ و پایدار تهیه شود، زیرا این لایه‌ی طلایی بستر لازم برای طراحی است. سپس شیر باید به شکلی بخار داده شود که بافت میکروفوم مناسب به دست آید و هیچ حباب درشتی روی سطح آن باقی نماند. در نهایت تکنیک ریختن شیر اهمیت دارد و زاویه، سرعت و ارتفاع پارچ شیر تعیین‌کننده‌ی شکل نهایی طرح خواهد بود. خوشبختانه امروزه منابع آموزشی آنلاین فراوانی وجود دارد که می‌تواند مسیر یادگیری را کوتاه‌تر و ساده‌تر کند.
۷ نکته طلایی برای یادگیری و بهبود لاته آرت
۱. بافت شیر؛ اساس لاته آرت
اولین و مهم‌ترین عامل در موفقیت لاته آرت، بافت شیر است. اگر شیر به‌درستی بخار داده نشود، هیچ طرحی شکل نخواهد گرفت. شیر مناسب باید براق، سفید و کاملاً نرم باشد و حالتی شبیه رنگ نقاشی داشته باشد. برای رسیدن به چنین بافتی لازم است در ابتدای بخاردهی تنها برای یک تا دو ثانیه نوک نازل بخار روی سطح شیر قرار گیرد تا مقدار کمی هوا وارد آن شود. سپس نازل باید به زیر سطح شیر منتقل شود تا با ایجاد حرکت گردابی، شیر به‌طور یکنواخت گرم شود. زمانی که دمای شیر به حدود ۶۵ درجه سانتی‌گراد رسید، بافتی مناسب برای طراحی آماده خواهد بود. اگر در هنگام ریختن متوجه توده‌های شیر یا حباب‌های درشت روی سطح قهوه شدید، این نشانه آن است که هوای بیش‌ازحد وارد شیر شده است. چنین حالتی برای کاپوچینو مناسب است اما برای لاته آرت باید بافتی بسیار نرم‌تر و یکدست‌تر داشت.
۲. کنترل کشش سطحی در مرحله‌ی پایه
ریختن لاته آرت از دو مرحله تشکیل می‌شود. مرحله‌ی نخست ایجاد پایه است، زمانی که شیر به درون اسپرسو ریخته می‌شود تا سطح نوشیدنی شکل بگیرد. مرحله‌ی دوم طراحی است، زمانی که پارچ به سطح نزدیک می‌شود تا طرح ایجاد شود. اگر در مرحله‌ی پایه مقدار زیادی شیر ریخته شود، کشش سطحی بیش‌ازحد ایجاد خواهد شد و در مرحله‌ی طراحی، شیر موجود در فنجان مانع پخش شدن طرح می‌شود. در این حالت طرح کوچک و ناقص به نظر می‌رسد. بهترین راه‌حل این است که پایه کوتاه‌تر و سبک‌تر ریخته شود تا هنگام طراحی شیر بتواند آزادانه روی سطح حرکت کند. به این ترتیب هم طرح وضوح بیشتری خواهد داشت و هم کنتراست میان رنگ سفید شیر و قهوه‌ی تیره پررنگ‌تر خواهد بود.
۳. استفاده از پارچ دوم برای بهبود شیر
گاهی حتی با رعایت اصول بخاردهی، بافت شیر آن‌طور که باید ایده‌آل نمی‌شود. در این شرایط استفاده از یک پارچ دوم می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد. کافی است پس از بخاردهی شیر را به یک پارچ بزرگ‌تر منتقل کنید. این کار باعث می‌شود بافت شیر یکنواخت‌تر شود و حباب‌های ناخواسته از بین بروند. برای مثال اگر شیر در یک پارچ ۶ یا ۸ اونسی بخار داده شده است، انتقال آن به پارچ ۱۲ اونسی می‌تواند کیفیت نهایی را به شکل محسوسی بهتر کند. هرچند این روش نیازمند شست‌وشوی بیشتری است، اما در مراحل یادگیری ارزش امتحان کردن دارد.
۴. زاویه فنجان و نزدیکی پارچ
یکی از عوامل کلیدی در طراحی موفق لاته آرت، کنترل زاویه فنجان و ارتفاع پارچ شیر است. فنجان باید حدود ۴۵ درجه کج شود تا سطح مناسب برای جریان یافتن شیر فراهم گردد.نوک پارچ باید بسیار نزدیک سطح قرار گیرد تا شیر بتواند به آرامی روی کرمای اسپرسو حرکت کند. قدرت ریختن شیر نیز تعیین‌کننده است؛ اگر خیلی آرام ریخته شود، طرح محو خواهد شد و اگر از فاصله‌ی زیاد ریخته شود، طرح شکل نمی‌گیرد. تنها تمرین مداوم است که کمک می‌کند تعادل میان زاویه، ارتفاع و سرعت ریختن شیر به‌درستی پیدا شود.
۵. انتخاب فنجان مناسب برای شروع
فنجان قهوه نقش مهمی در یادگیری لاته آرت دارد. طراحی در فنجان‌های کوچک مانند فلت‌وایت یا کورتادو دشوارتر است، زیرا فرصت کمی برای ریختن و شکل‌گیری طرح وجود دارد. برای شروع بهتر است از فنجان‌های بزرگ‌تر در اندازه‌ی ۸ یا ۱۰ اونسی استفاده شود، چرا که کنترل بیشتری فراهم می‌کنند. پس از تسلط بر این اندازه‌ها می‌توان به سراغ فنجان‌های کوچک‌تر رفت که چالش بیشتری دارند. همین موضوع در مورد پارچ شیر نیز صادق است. کار کردن با پارچ‌های بزرگ‌تر در ابتدای کار ساده‌تر است و آزادی عمل بیشتری به فرد می‌دهد.
۶. آموزش لاته آرت با تمرین و ویدئو
هیچ راه میانبری برای یادگیری لاته آرت وجود ندارد. تنها راه واقعی تمرین مداوم است. در کنار تمرین عملی، مشاهده‌ی منابع تصویری به‌ویژه ویدئوهای آموزشی می‌تواند روند یادگیری را تسریع کند. بهتر است چند مدرس یا باریستای مشخص انتخاب شود و مراحل کلیدی آن‌ها بارها و بارها تماشا گردد. تمرکز ویژه بر مراحل ایجاد پایه و شروع طراحی کمک زیادی خواهد کرد. پیشنهاد می‌شود ابتدا طرح ساده‌ی قلب تمرین شود و پس از تسلط، به سراغ طرح‌های پیچیده‌تر مانند رزتا یا تولیپ رفت. در این مسیر باید به یاد داشت که باریستاهای حرفه‌ای سال‌ها تجربه دارند و مقایسه‌ی خود با آن‌ها در ابتدای یادگیری منطقی نیست. صبر و استمرار کلید موفقیت در لاته آرت است.
۷. تقویت هماهنگی دست با تمرین ذهنی
تمرین ذهنی یکی از روش‌های مؤثر برای بهبود سرعت یادگیری لاته آرت است. حتی زمانی که امکان تمرین عملی وجود ندارد می‌توان حرکات ریختن شیر را شبیه‌سازی کرد. کافی است هنگام تماشای یک ویدئو، حرکت دست باریستا تقلید شود. این کار به مرور حافظه‌ی عضلانی ایجاد می‌کند و باعث می‌شود کنترل بیشتری روی حرکت دست و زمان‌بندی به دست آید. شاید در ابتدا ساده و بی‌اهمیت به نظر برسد، اما در بلندمدت تأثیر زیادی بر کیفیت طراحی‌ها خواهد داشت.
منابع آموزشی لاته آرت
امروزه منابع آموزشی آنلاین بهترین ابزار برای یادگیری لاته آرت هستند. بسیاری از ویدئوهای یوتیوب روش‌های متفاوتی ارائه می‌دهند؛ برخی باریستاها بدون مکث از مرحله‌ی پایه به طراحی می‌پردازند و برخی دیگر مراحل را جدا می‌کنند. هیچ روش قطعی برای همه وجود ندارد و بهترین کار این است که چند سبک مختلف امتحان شود تا هر فرد بتواند شیوه‌ی مناسب خود را پیدا کند.
نتیجه‌گیری
لاته آرت ترکیبی از هنر و مهارت است. یادگیری آن نیازمند دقت در بخاردهی شیر، کنترل کشش سطحی، انتخاب فنجان مناسب و تمرین مداوم است. اگرچه در ابتدا ممکن است دشوار به نظر برسد، اما با رعایت اصول گفته‌شده و استفاده از منابع آموزشی، می‌توان به‌تدریج به نتایج حرفه‌ای رسید. لاته آرت نه‌تنها تجربه‌ی نوشیدن قهوه را لذت‌بخش‌تر می‌کند، بلکه فرصتی است برای به نمایش گذاشتن خلاقیت و ذوق هنری در یک فنجان قهوه.
